Međunarodna krizna grupa: Neophodni razgovori Beograda i Prištine

Međunarodna krizna grupa pozvala je Srbiju i Kosovo da odmah počnu razgovore čiji je cilj postizanje sveobuhvatnog kompromisa.

U novom izvještaju, ta međunarodna organizacija navodi da nakon mišljenja Međunarodnog suda pravde o proglašenju nezavisnosti Kosova, Beograd i Priština imaju šansu da prevaziđu razlike, uspostave bilateralne odnose i odblokiraju puteve ka široj integraciji u Evropsku uniju. “Konačno, nema alternative sveobuhvatnom bilateralnom sporazumu ukoliko bilo koja od zemalja želi da ostvari svoju evropsku institucionalnu budućnost”, navodi Međunarodna krizna grupa.

Direktor za Balkan Marko Prelec u saopštenju navodi da, ukoliko se ne iskoritsti ta šansa, postoji rizik od zamrzavanja konflikta na nekoliko godina, tokom kojih bi spor bio iskorišten za podsticanje nacionalističkih stavova i odvraćanje kritika korupcije i neuspjeha vlade. “Ukoliko Srbija želi sadržajan napredak, mora da tretira Kosovo kao ravnopravno, a Priština bi trebalo pažljivo da razmotri šta Beograd ima da ponudi,” istakao je Prelec.

Iako je do sada 69 država priznalo Kosovo, Srbija i dalje naglašava da neće priznati jednostrano proglašenu nezavinost, ističe se u izvještaju i dodaje da se Priština nada da će savjetodavna odluka suda pravde u Hagu olakšati nova priznanja, ili barem uspostavljanje diplomatskih odnosa. Teško je međutim je očekivati da će Kosovo priznati one članice EU koje to do sada nisu učinile, ili stalne članice Savjeta bezbjednosti UN kao što su Rusija i Kina, smatra Međunarodna krizna grupa.

U izvještaju se takođe navodi da bi Evropska unija i ostale članice međunarodne zajednice, među kojima i Sjedinjene Države, trebalo da pomognu u postizanju što potpunijeg dogovora i da prepuste stranama da odluče koliko daleko i u kom pravcu mogu da idu kako bi postigli cilj priznavanja.

“Najkontrovezniji ishod pregovora mogla bi da bude zamjena teritorija na sjeveru Kosova, na kojima živi srpska populacija, za dio Preševske doline u Srbiji, gdje je većinsko albansko stanovništvo”, ističe Međunarodna krizna grupa ocjenjujući da mnogi u međunarodnoj zajednici ne bi bili zadovoljni tom opcijom, ali da se ne bi trebalo protiviti sporazumnoj razmjeni teritorija ravnopravnih strana u kontektsu obostranog priznanja i rješavanja svih drugih glavnih spornih pitanja.

Ta organizacija smatra da bi Srbija, kao neophodni minimum, trebalo da obeća da će sarađivati sa Kosovom u obezbjeđivanju vladavine prava na sjeveru, da uspostavi dobrosusjedske odnose, sarađujući u pogledu niza tehničkih pitanja kako bi se poboljšao svakodnevni život građana, te da prestane da blokira učešće Kosova u regionalnim institucijama.

(VOA)