Na današnji dan 272. rođen rimski car Konstantin I Veliki; 1933. Nacisti zapalili zgradu Rajhstaga u Berlinu, optuživši za to komuniste; 1936. umro Ivan Petrovič Pavlov

 NOVI SAD - Na današnji dan 272. godine rođen je rimski car Konstantin I Veliki, prvi rimski car koji je dozvolio slobodno ispovedanje Hrišćanstva. Konstantin je rođen na tlu sadašnje Srbije u Naisusu (Niš). Carem su ga 306. proglasili rimski legioni u Britaniji, posle čega je u nizu sukoba savladao suparnike i sam zavladao zapadnim delom Rimskog carstva. Od 312. vladao je zajedno sa carem Istočnog Rimskog carstva Valerijem Likinijem, a posle pobede nad njim 324. sam celim Carstvom do smrti. S Likinijem je 313. izdao Milanski edikt o slobodi veroispovesti hrišćana. Na Prvom vaseljenskom saboru u Nikeji 325. pomogao je Crkvi da suzbije arijanizam. Osnivač je Konstantinopolja (Carigrad), nove prestonice carstva.

Danas je ponedeljak 27. februar, 58. dan 2023. Do kraja godine ima 307 dana.

1807 - Rođen je američki pisac Henri Vodsvort Longfelou, čija dela odlikuje veoma uglađen oblik, ali i konvencionalnost, naglašena didaktičnost i sentimentalnost. Stvarao je pod jakim uticajem nemačkih romantičara. Dela: indijanski ep "Hijavata", poeme "Evangelina", "Poeme o ropstvu", soneti "Božanstvena komedija".

1822 - U Beču su prestale da izlaze "Novine serbske". List su 1. avgusta 1813. pokrenuli i uređivali Dimitrije Davidović i Dimitrije Frušić, studenti medicine u Beču, obojica rodom iz Srema. Davidoviću je novinarstvo i uopšte rad na polju nacionalne kulture postalo trajno opredeljenje. On je tvorac prvih novina i u obnovljenoj Kneževini Srbiji i autor je prvog srpskog ustava - Sretenjskog 1835. godine. Frušić je postao lekar i nije se više bavio novinarstvom. Njihove novine štampane su tadašnjim građanskim pravopisom.

1844 - Dominikanska Republika se odvojila od Haitija, i postala nezavisna država. U periodu između 1822. i 1844. celo ostrvo je bilo jedinstvena republika, da bi se tada izdvojio bivši španski posed (Dominikanska republika) od negdašnjeg francuskog Haitija. Pod španskom vlašću Dominikanska republika se ponovo nalazila između 1861. i 1865.

1846 - Rođen je nemački sociolog, istoričar i književni istoričar Franc Mering, jedan od vođa i teoretičara levog krila nemačke socijaldemokratije i "Saveza Spartaka" i Komunističke partije Nemačke. Dela: "Biografija Karla Marksa", "Istorija nemačke socijalne demokratije", studija "Legenda o Lesingu".

1847 - Rođena je engleska pozorišna glumica Elen Ališa Teri, najveći tumač ženskih likova u delima Vilijama Šekspira u britanskom pozorištu u drugoj polovini 19. i početkom 20. veka. Posebno su upamćene njene kreacije Ledi Makbet, Ofelije, Dezdemone, Beatriče, Porcije, Viole. Vodila je 20 godina londonsko pozorište "Liceum" s Henrijem Irvingom, takođe slavnim glumcem tog doba, koji joj je najčešće bio partner. Napisala je autobiografiju "Istorija mog života", delo znatne književne vrednosti.

1881 - Rođen je islandski državnik Svejn Bjernson, prvi predsednik Islanda posle proglašenja te ostrvske zemlje republikom 1944.

1887 - Umro je ruski kompozitor Aleksandar Porfirijevič Borodin, pripadnik neformalne muzičke grupe "Velika petorica" i utemeljivač ruske simfonijske i kamerne muzike. Po obrazovanju bio je lekar i hemičar i radio je kao univerzitetski profesor. Kao dečak svirao je flautu i klavir, kasnije i violončelo. Inspirisao se ruskom narodnom muzikom, narodnim pričama, legendama i istočnjačkim folklorom. Dela: opera "Knez Igor", simfonija br. 2 ("Bagatirska simfonija"), simfonijska slika "U srednjoj Aziji".

1900 - Osnovana je britanska Laburistička partija, s Remzijem Mekdonaldom kao sekretarom.

1902 - Rođen je američki pisac DŽon Stajnbek, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1962. Preplićući naturalizam s humorom, pisao je o životu eksploatisanih u vreme velike ekonomske krize tridesetih godina 20. veka, tegobnom životu seljaka, skitnica i probisveta, o animalnim porivima u čoveku i pobuni nekonformističke mlade generacije. Dela: romani "Plodovi gneva", "Zima našeg nezadovoljstva", "Istočno od raja", "Kvart Tortilja", "O miševima i ljudima", "U neizvesnoj bici", drama "Mesec je zašao", putopis "Putovanja s Čarlijem", eseji "Kratka vladavina Pipina IV".

1913 - Rođen je američki pisac Irvin Šo, čija se proza odlikuje snažnom dramatičnošću, društvenom svešću i živim dijalogom. Borio se u Drugom svetskom ratu kao vojnik u Evropi i Africi. Dela: romani "Mladi lavovi", "Lusi Kraun", "Dve sedmice u drugom gradu", "Glasovi letnjeg dana", "Prosjak i lopov", "Bogataš i siromah", "Hleb na vodama", "Veče u Vizantiji", "Vrh brda", zbirke pripovedaka "Mornar sa Bremena", "Dobrodošli u grad", "Mešovito društvo", "Ljubav u mračnoj ulici", "Pet decenija", "Bog je bio ovde, ali je otišao ranije", "Šaputanja u Bedlamu", drame "Sahraniti mrtve", "Opsada", "Ljubazni ljudi", "Povlačenje u zadovoljstvo", "Sinovi i vojnici", "Ubica", putopis "U društvu delfina".

1928 - Rođen je Mladomir Todorović, rektor Karlovačke bogoslovije, profesor, prevodilac, protojerej. Bio je profesor Svetog pisma Starog zaveta u bogoslovijama u Prizrenu, Beogradu i Sremskim Karlovcima, gde je obavljao dužnost rektora 1977-1993. Jedna je od najistaknutijih i najzaslužnijih ličnosti srpske crkvene prosvete. Dela: "Rečnik manje poznatih reči i izraza u Svetom pismu", "Prevod Svetog pisma Platona Atanackovića". Za "Srbljak" (staro crkveno pesništvo, službe i žitija kanonizovanih Srba), SKZ 1970, napisao je Rečnik pojmova, ličnosti i navoda iz Svetoga pisma, kao i za izdanje dela Teodosija Hilandarca. Priredio je Sveto Pismo za decu, kao i "Božićnu čitanku", u izdanju biblioteke Svečanik, Minhen. Prevod dela "Proroci" Alekseja Knjazeva.

1932 - Rođena je Elizabet Tejlor, britansko američka glumica, holivudska legenda, jedna od najvećih filmskih zvezda uopšte. Posebno je upamćena po ulogama u klasicima kao što su "Kleopatra", "Mačka na usijanom limenom krovu" i "Ko se boji Virdžinije Vulf?". Na vrhuncu slave nalazila se tokom 50-ih i 60-ih, kada je četiri puta za redom, bila je nominovana za Oskara, koji je dobila 1961. a drugi put šest godina kasnije.

1933 - Nacisti su zapalili zgradu Rajhstaga (skupština) u Berlinu, optuživši za to komuniste, što je iskorišćeno kao opravdanje za hapšenje oko 1.500 komunističkih prvaka. Na procesu u Lajpcigu jedan od optuženih - Georgi Dimitrov, razobličio je planove nacista, pa se suđenje pretvorilo u njihov fijasko.

1936 - Umro je ruski lekar Ivan Petrovič Pavlov, osnivač Instituta za eksperimentalnu medicinu, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1907. Završio je bogosloviju, zatim medicinu. Pavlovljevi veliki teorijski i praktični uspesi - teorija uslovnog refleksa, proučavanje rada žlezda, proveravanje dejstva lekova na rad srca, proučavanje funkcija kore velikog mozga - učinili su njegove laboratorije svetskim centrom fiziologije. Njegova teorija o uslovnim refleksima snažno je uticala na mnoge naučne discipline, posebno na psihologiju, psihijatriju kao i medicinu uopšte. Bio je otvoreni i uporni kritičar boljševika, ali ga je sovjetski režim tolerisao i do smrti mu je pružao potrebne uslove za naučni rad.

1939 - Ujedinjeno kraljevstvo i Francuska priznale su vladu generala (generalisimusa) Franka, nasuprot legalno izabrane republikanske vlade koja je izgubila građanski rat. Francisko Franko Bahamonde će uvesti diktaturu, praćenu belim terorom, a docnije je obnovio monarhiju. Njegova vladavina bila je izrazito reakcionarna i naglašeno klerikalna. Nakon njegove smrti španski kralj Huan Karlos Burbonski, koga je Franko pripremao za presto, uspostavio je demokratski režim.

1952 - Održana je prva sednica UN u novom stalnom središtu svetske organizacije u Njujorku.

1963 - U Dominikanskoj Republici je posle 33 godine okončan period diktature dolaskom na vlast izabranog predsednika Huana Boša, osnivača i vođe Revolucionarne Dominikanske Partije, koji je od 1930. živeo u izbeglištvu.

1968 - Donji dom parlamenta je ograničio useljavanje "obojenih" u Veliku Britaniju.

1976 - Eskimski lideri predočili su kanadskoj vladi da njihovom narodu pripada pola miliona kvadratnih kilometara Kanade.

1976 - U negdašnjoj koloniji "Španska Sahara" - koju je vlada u Madridu predala na upravljanje Maroku i Mauritaniji - oslobodilački pokret "Polisario" je objavio osnivanje Saharske Arapske Demokratske Republike, poznatije kao Zapadna Sahara.

1978 - Egipat je ukinuo povlastice za Palestince u toj zemlji, izjednačivši ih sa ostalim Arapima.

1986 - Posle obaranja sa vlasti, filipinski diktator Ferdinand Markos, dugogodišnji štićenik SAD, doputovao je na Havaje.

1990 - Nelson Mandela je doputovao u Zambiju, otpočevši tako prvo putovanje u inostranstvo posle 27 godina provedenih u južnoafričkim zatvorima.

1991 - Porazom Iraka završen je Zalivski rat SAD i savezničkih zemalja protiv te arapske zemlje. Iračani su morali da se povuku iz Kuvajta, koji su okupirali 1. avgusta 1990.

1993 - U stanici Štrpci, iz voza koji je saobraćao na relaciji Beograd - Bar, grupa pripadnika paravojne formacije, otela je 20 putnika muslimana (Bošnjaka) - kojima se izgubio svaki trag. Oteti putnici bili su državljani Srbije i Crne Gore, a svi detalji ovog zločina nisu nikada rasvetljeni.

1994 - U eksploziji bombe koju su islamski teroristi podmetnuli u jednu maronitsku crkvu u Libanu poginulo je 10 vernika koji su pred oltarom čekali da budu pričešćeni.

1996 - Suspendovane su sankcije UN protiv Republike Srpske.

2002 - Muslimanski ekstremisti su u državi Gudžarat na zapadu Indije zapalili voz pun hinduističkih vernika i usmrtili 58 ljudi, što je izazvalo talase nasilja u toj državi u kojima je stradao oko 1.000 osoba.

2003 - Haški tribunal osudio je bivšu predsednicu Republike srpske Biljanu Plavšić na 11 godina zatvora.

2004 - Vođa japanske sekte Aum šinrikjo (Sekta vrhovne istine) Šoko Asahara osuđen je na smrtnu kaznu vešanjem zbog organizovanja napada nervim gasom sarin u tokijskom metrou devet godina ranije, kada je usmrćeno 12 ljudi.

2007 - Glavni tužilac stalnog Međunarodnog krivičnog suda u Hagu Luis Moreno-Okampo imenovao je prvu dvojicu optuženih za zločine u regiji Darfur, na zapadu Sudana - bivšeg sudanskog ministra unutrašnjih poslova i bivšeg zapovednika lokalnih oružanih jedinica.

2019 - Na Ramzes železničkoj stanici u Kairu, Egipat, 25 osoba je poginulo, a 50 je povređeno, pošto je lokomotiva probila rampu na stanici izazvavši eksploziju i požar.