Miro Cerar: Nije pravi trenutak da Slovenija ponovo aktualizuje pitanje ratne odštete od Nemačke

LjUBLjANA - Slovenački premijer Miro Cerar izjavio je danas u parlamentu da nije pravi trenutak da država ponovo aktualizuje pitanje ratne odštete od Nemačke, kako je predložila opoziciona Udružena levica, pozivajući se na primer grčke vlade.

U odgovoru na poslaničko pitanje kada će njegova vlada doneti zakon o materijalnom obeštećenju žrtava rata i zatražiti isplatu ratnih reparacija od Nemačke, koja je u Drugom svetskom ratu deo današnje Slovenije okupirala, a deo anektirala, Cerar je rekao da takva pitanja treba staviti "u širi politički i istorijski kontekst".

Premijer je podsetio da je od tih događaja prošlo 70 godina i da je Slovenija na bilateralnom nivou to pitanje prestala da otvara u kontaktima s Nemačkom 2004. godine, od ulaska u Europsku uniju, prenela je Hina.

Prema Cerarovim rečima, Slovenija još smatra da pitanje ratne odštete nije adekvatno i pravedno rešeno, iako Nemačka tvrdi da je pitanje konačno zatvoreno i da je Slovenija imala koristi od komercijalnih kredita koje je Nemačka odobrila bivšoj Jugoslaviji 1970-ih godina.

Međutim, dodao je premijer, nije pravo vreme da se to pitanje reaktualizuje, kako je to sada tokom pregovora o svojim dugovima učinila grčka vlada.

Odbijajući tvrdnje Udružene levice da je slovenačka vlada "servilna" prema Nemačkoj i kancelarki Angeli Merkel, Cerar je naveo da to nije istina i da se njegova vlada nikome "ne klanja", a da pitanje nemačkog ratnog duga ne smatra konačno zatvorenim, već da za postavljanje tog pitanja nije pravo vreme.

On je podsetio da je Nemačka danas najveći slovenački spoljnotrgovinski partner s kojom Slovenija ima trgovinski suficit i ugovor o strateškoj saradnji, kao i da se u okviru EU zalaže za dobre odnose ne samo s Nemačkom, nego i Italijom i Austrijom i svim drugim zemljama kako bi se prevladale tragične istorijske posledice rata i podeljenost kojoj je do ujedinjenja Evrope bio izložen Stari kontinent.

Prethodno, slovenački istoričar Janko Prunk izjavio je za ljubljansko "Delo" da slovenačke žrtve Drugog svetskog rata imaju moralno pravo na odštetu, ali da je prava prilika da se od Nemačke naplati deo ratne odštete od 36 milijardi američkih dolara, koliko je pripalo nekadašnjoj Jugoslaviji na mirovnoj konferenciji 1946. godine, bila propuštena.

Kako je objasnio prilika za to nije iskorišćena najpre 1953. kada su saveznici u Londonu prihvatili moratorijum na nemačke ratne dugove na šta je, približavajući se Zapadu, pristala i tadašnja Jugoslavija.

Druga je prilika, dodao je, propuštena kada se ujedinjavala Nemačka 1990. godine, a za kasnije pregovore o tom pitanju Slovenija, kao mala država, zbog želje za ulaskom u EU, nije imala snage i njene vlade se na to nisu usuđivale.

Udružena levica smatra da bi Sloveniji od tih 36 milijardi dolara trebalo pripasti 16 odsto, odnosno oko 5,7 milijardi dolara, prema ključu raspodele obaveza i potraživanja koje joj je nakon raspada SFRJ odredio Međunarodni monetarni fond.

(Tanjug)