.jpg)
| Redovni brojevi | |||
Broj 3-4/2010 Tema: BiH i Republika Srpska petnaest godina nakon Dejtonskog sporazuma |
 |
 |
 |
| četvrtak, 29. septembar 2011. | |
|
TEMA BROJA BIH I REPUBLIKA SRPSKA PETNAEST GODINA NAKON DEJTONSKOG SPORAZUMA
Povodom 15 godina Dejtona: Bosna i Hercegovina – zemlja večite tranzicije..................................................................... 9 Zdravko Todorović Rađanje Republike Srpske: mirovni planovi za Bosnu i Hercegovinu 1992 – 1995........................................................ 29 Nenad Kecmanović Budućnost Republike Srpske u makazama Sjedinjenih Država i Evropske unije...................................................................... 45 Dragan Đukanović i Ana Jović Lazić Bosna i Hercegovina između zahteva međunarodne zajednice i nejedinstva domaćih aktera................................................. 63 Duško Glodić Uticaj procesa evropskih integracija na izgradnju pravnog sistema Bosne i Hercegovine................................................. 75 Aleksandar Savanović Beograd između kosova i srpske: mitološki jug i stvarni zapad........................................................................ 93 Matej Savić Regionalna saradnja u kontekstu evropskih integracija iz ugla Bosne i Hercegovine i Republike Srpske..................... 103
Dosije Milorad Dodik O sudu i tužilaštvu BiH, ili kako je BiH nastala i kako (ne) može da opstane................................................................ 117
Ogledi Ljubomir Kljakić Evropska unija kao „meka“ imperija i Srbi.......................... 135 Zoran Kilibarda, Ivica Đorđević Proizvodnja opijuma i rat protiv terorizma – „Nekom rat, nekom brat“.............................................................................. 165 Aleksandar Jazić Propaganda u Drugom svetskom ratu...................................... 189
O „GOVORU MRŽNjE“ i „UDRUŽENOM ZLOČINAČKOM PODUHVATU“ Branislav Ristivojević Govor mržnje u evropskim krivičnim pravima..................... 211 Goran V.Đorđević „Zajednički zločinački poduhvat “ i praksa međunarodnog suda na ratne zločine.............................................................. 243
In memoriam Mario Kalik Mihailo Marković (1923–2010)............................................ 267
Osvrti, recenzije, prikazi Bogdana Koljević Vreme poniženja – o samookupaciji i reistoriji (Dobrica Ćosić, U tuđem veku, I deo) ................................... 279 Bojan Vranić Realnost političke teorije (Nenad Kecmanović, Elementi vladavine) ........................... 282 Lorna Štrbac Demokratija na zalasku? (Zoran Vidojević, Demokratija na zalasku – autoritarno- -totalitarna pretnja) ......................................................... 285 Dejan Petrović Janusovsko lice stvaralaštva (Albert Rotenberg, Kreativnost i ludilo – nova otkrića i stari stereotipi) ............................................................. 293 Dragomir Anđelković U vatrenom obruču (Đorđe Vukadinović, Između dve vatre)............................... 297
Contents......................................................................................... 307
Na početku 21. veka srpsko je društvo suočeno sa možda najtežim političkim i egzistencijalnim izazovima u novijoj istoriji. Zato se interdisciplinarna teorijska – pre svega – politikološka, sociološka, filozofska, pravna i kulturološka artikulacija glavnih nacionalnih pitanja i izazova pojavljuje kao nezaobilazan zadatak i, istovremeno, intelektualni i moralni imperativ pred kojim naprosto nije dopustivo okretati glavu i zatvarati oči. To je razlog zbog kojeg smo odlučili da glavni temat ovog broja Nove srpske političke misli posvetimo pitanju stvaranja i budućnosti Republike Srpske, koja, uz sve nedaće i probleme, predstavlja možda jedini opipljiv i održiv uspeh srpske nacionalne politike u poslednjih osamdeset godina. Deceniju i po nakon potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma ispostavilo se da su malobrojni pojedinci iz redova srpske političke, akademske i medijske elite koji su od početka podržavali njegovo potpisivanje zaista bili u pravu u pogledu njegovog istorijskog značaja i značenja. Danas je, naime, jasno da Dejtonski sporazum predstavlja okosnicu subjektiviteta i suvereniteta Republike Srpske, kao i glavni putokaz i oslonac njenog razvoja i održanja. Polazeći od te interpretativne platforme, naši autori analiziraju savremene političke, društvene i geopolitičke izazove koji se iznova stavljaju pred srpski narod sa druge strane Drine, nastojeći pri tome da objektivnim sagledavanjem iskušenja, dostignuća i problema, tematizovanjem prošlosti i sadašnjosti BiH i Republike Srpske, ukažu na moguće odgovore i rešenja koja, istovremeno, odgovaraju duhu novog veka, aktuelnom odnosu snaga, ali i interesima i stremljenjima onih koji na ovom području žive. Većina radova u ovom tematu izvorno potiče sa naučnih skupova održanih tokom 2009. i 2010. u Beogradu i Banjaluci pod nazivima „Republika Srpska – stanje i perspektive“, odnosno „Petnaest godina Dejtonskog sporazuma“, a čiji su organizatori i realizatori, uz podršku Vlade i Predstavništva Republike Srpske u Beogradu, bili Centar za nacionalnu strategiju i Nova srpska politička misao. U tom smislu, ovi različiti autorski prilozi čine neraskidivu celinu sa tekstovima iz specijalnog izdanja NSPM („Petnaest godina Dejtonskog sporazuma i budućnost Republike Srpske“), dok je odluku uredništva da dijalog i razmatranja o Republici Srpskoj i BiH „produži“ i u ovom redovnom izdanju potrebno razumeti kao poziv na kontinuitet, ali i kao podsećanje na odsudnu važnost ove teme u sadašnjem i budućem vremenu. Razmatrajući pitanje BiH kao zemlje „večite tranzicije“, odnosno analizirajući mirovne planove za BiH u periodu 1992-1995, a naročito usredsređujući se na problem budućnosti Republike Srpske s obzirom na političke pretenzije SAD i EU, autori okupljeni u ovom izdanju NSPM-a ukazuju na presudni uticaj i ambivalentnost delovanja velikih sila na ovom delu Balkana. Analogno, naučna istraživanja o BiH kao državi koja je raspolućena između zahteva „međunarodne zajednice“ i nejedinstva domaćih aktera, kao i kontekstualni pristupi u kojima se pitanje Republike Srpske pojavljuje u sklopu srpskog nacionalnog pitanja u celini i/ili kao deo pitanja regionalnih odnosa, čine nezaobilazan lokalni okvir, koji upotpunjuje, zaokružuje i, razume se, dodatno komplikuje ukupnu sliku. U rubrici „Dosije“ donosimo instruktivno izlaganje predsednika Republike Srpske Milorada Dodika, koji se bavi pitanjem suda i tužilaštva BiH, kao i kontinuiranim nastojanjima – pod različitim izgovorima – da se derogira Dejtonski sporazum i neprestano smanjuju nadležnosti Republike Srpske. Istraživanja u rubrici „Ogledi“ (Lj. Kljakić, Z. Kilibarda, I. Đorđević, A. Jazić) fokusirana su na fenomen „novog imperijalizma“, prilike u Evropskoj uniji, američki „rat protiv terorizma“, kao i poučnu, a pomalo potisnutu temu psihološkog rata i propagande u Drugom svetskom ratu. Drugi (pod)temat ovog broja Nove srpske političke misli tiče se problema „govora mržnje“ (Branislav Ristivojević) i „udruženog zločinačkog poduhvata“ (Goran Đorđević) te, kao takav, sadržajno korespondira tj. čini specifični nastavak teme o Republici Srpskoj i BiH. Nekonvencionalni In memoriam Maria Kalika posvećen je delu profesora Mihaila Markovića, jednog od najvećih srpskih filozofa i intelektualaca druge polovine dvadesetog veka. Konačno, u rubrici „Osvrti, recenzije, prikazi“ predstavljene su najnovije knjige Dobrice Ćosića, Nenada Kecmanovića, Zorana Vidojevića, Alberta Rotenberga i Đorđa Vukadinovića.
Brano Miljuš Povodom 15 godina Dejtona: Bosna i Hercegovina – zemlja večite tranzicije Sažetak: Spoljna politika Republike Srbije poštuje pravila pozitivnih vrednosti i principe međunarodnih odnosa, primenjujući ih u poštovanju dobrosusedskih odnosa sa državom Bosnom i Hercegovinom. Ova politika sadrži konstruktivan pristup u razumevanju istoriografije, tranzicije, Dejtonskog i Pariskog sporazuma, regionalizma, regionalne bezbedosti u društvenim reformama. Takođe se suočava sa preprekama poput mitomanije. Ključne reči: Srbija, Bosna i Hercegovizna, spoljna politika Srbije, dobrosusedski odnosi
Zdravko Todorović RAĐANjE REPUBLIKE SRPSKE: MIROVNI PLANOVI ZA BOSNU I HERCEGOVINU 1992–1995 Sažetak: U ovom članku iznosi se istorijat mirovnih planova za Bosnu i Hercegovinu od 1992. do 1995. godine, daje se pregled ponuda i iznosi istorijat različitih mirovnih posredovanja i njihovih neuspjeha: Kutiljerov plan, Vens-Ovenov plan, Oven-Stoltenbergov plan, Plan Kontakt grupe i Dejtonsko-pariski mirovni plan, koji je rezultovao istoimenim sporazumom. Iako je Dejtonsko-pariski sporazum doveo do stvaranja Republike Srpske, on ima i krupne nedostatke: gubitak značajnih teritorija (Visoke Krajine, doline Neretve, prostora Sarajeva, južnog dijela Ozrena i dijelova Posavine), ostavljanje međunarodnoj arbitraži da rješava pitanje Brčkog i stalna prijetnja kantonizacije odnosno „dokantonizacije“ BiH. Republika Srpska ima teritoriju potkovičastog oblika, u koju je uglavljen glavni prostorni klin Federacije Bosne i Hercegovine, što otvara vrata geostrateškim nastojanjima da se u regionu Brčkog Republika Srpska presiječe, ili da se kantonizacijom razdrobi i, naposljetku, ukine. Ključne riječi: jugoslovenski ratovi, Dejtonsko-pariski sporazum, srpsko nacionalno pitanje, etnički sukobi
Nenad Kecmanović BUDUĆNOST REPUBLIKE SRPSKE U MAKAZAMA SJEDINjENIH DRŽAVA I EVROPSKE UNIJE Sažetak: Ovaj tekst se bavi odnosima Republike Srpske, SAD i EU. Autor polazi od nedavno iznete teze Gordona Bardoša da SAD više nemaju interesa za RS i BIH, te da žele da se povuku sa tih prostora. Kroz analizu spoljnopolitičkih interesa SAD, autor polemiše sa Bardoševom tezom, pokazujući njenu neosnovanost. Dalje, tekst ukazuje na potencijalne sukobe SAD i EU oko političke kontrole BIH i RS, ali i razmatra ulogu Turske kao regionalnog igrača u ovoj igri moći. Autor ukazuje da su RS i BIH i dalje dio spoljnopolitičke strategije SAD, jer se preko njih može ostvarivati kontrola nad evropskim poslovima i interesima na Zapadnom Balkanu, i daje pet mogućih objašnjanja zašto to može biti slučaj. Ključne reči: RS, SAD, EU, spolja politika, kontrola.
Dragan Đukanović i Ana Jović Lazić BOSNA I HERCEGOVINA IZMEĐU ZAHTEVA MEĐUNARODNE ZAJEDNICE I NEJEDINSTVA DOMAĆIH AKTERA Sažetak: Autori u radu ukazuju na brojne probleme koji prate proces ustavnih reformi u Bosni i Hercegovini. S tim u vezi posebno skreću pažnju na različita viđenja budućnosti zemlje od strane političkih elita tri konstitutivna naroda – Bošnjaka, Hrvata i Srba, ali i na nemogućnost predstavnika međunarodne zajednice da usaglase vlastite stavove i predstave ih bosanskohercegovačkim političkim akterima. Poseban akcenat u ovom radu dat je konkretnim predlozima Sjedinjenih Američkih Država i Evropske unije u vezi sa izmenama i dopunama Ustava Bosne i Hercegovine tokom takozvanog Butmirskog procesa (2009). Polazeći od činjenice da će se naredni parlamentarni izbori u Bosni i Hercegovini održati tokom oktobra 2010. godine, autori zaključuju da neće biti postignut minimalni politički konsenzus oko ustavnih promena. Ključne reči: Bosna i Hercegovina, Dejtonski sporazum, Ustav, Bošnjaci, Hrvati, Srbi, međunarodna zajednica, Sjedinjene Američke Države, Evropska unija, Severnoatlantski savez
Duško Glodić UTICAJ PROCESA EVROPSKIH INTEGRACIJA NA IZGRADNjU PRAVNOG SISTEMA BOSNE I HERCEGOVINE Sažetak:Integrisanje u Evropsku uniju veoma je kompleksan, dugotrajan i fazno određen postupak koji obuhvata normativnu i institucionalnu dimenziju. Pored ostalog, potrebno je usvojiti pravni okvir evropskih integracija i uspostaviti funkcionalan administrativni sistem, pogodan da se u njemu ispunjavaju obaveze proistekle iz članstva u Evropskoj uniji. Strateško opredjeljenje Bosne i Hercegovine jeste sticanje statusa punopravnog člana ove organizacije. Zaključivanjem Sporazuma o stabilizaciji i pristupanju odnosi sa Evropskom unijom uređeni su međunarodnim ugovorom kojim se Bosna i Hercegovina obavezala da će svoj pravni sistem usklađivati sa acquis communautaire. Usklađivanje propisa, pored preuzimanja evropskih normativnih rješenja, podrazumijeva i usvajanje savremenih pravnih instituta i izgradnju adekvatnog okvira javne uprave. Ključne riječi: evropske integracije, Evropska unija, acquis communautaire, Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju, usklađivanje propisa
Aleksandar Savanović Beograd između kosova i srpske: Mitološki jug i stvarni zapad Sažetak: U članku autor kritički razmatra najnovije događaje na Balkanu i u BiH, sa posebnim osvrtom na odnos Republike Srbije prema Republici Srpskoj. Argumentišući u prilog teze da „real-političko stanovište“ nije stanovište Republike Srbije, obzirom na različit i ambivalentan odnos prema nacionalnim pitanjima Kosova i Republike Srpske, autor razmatra uzroke i posledice ideja o „mitološkom jugu“ (Kosovo) i „stvarnom zapadu“ (Republika Srpska). U zaključku se ističe da bi političko delovanje bez konsenzusa i dogovora između zvaničnog Beograda i zvanične Banjaluke, imalo dugoročne štetne posledice po budućnost srpskog naroda. Ključne reči: Republika Srpska, Kosovo, mitološki jug, stvarni zapad, Dejtonski sporazum, realnost.
Matej Savić Regionalna saradnja u kontekstu evropskih integracija iz ugla Bosne i Hercegovine i Republike Srpske Sažetak: U ovom članku autor analizira regionalne odnose na Balkanu u kontekstu političke ideje evropskih integracija. Razmatrajući diplomatske odnose, kao i celokupnu pravnopolitičku aktivnost Bosne i Hercegovine prema susedima, sa jedne strane, ali i prirodu regionalnog pristupa EU, sa druge, fokus istraživanja stavlja se na ustavni okvir spoljne politike BiH i specijalne paralelne veze. Autor zaključuje da se spoljna politika BiH u njenim glavnim prioritetima – a to su proces pridruživanja EU, regionalni odnosi ali i odnos prema Turskoj – moraju zasnivati na poštovanju minimuma zajedničkih interesa sva tri konstitutivna naroda. Ključne reči: regionalna saradnje, evropske integracije, BiH, Republika Srpska, spoljna politika, regionalne integracije
Ljubomir Kljakić EVROPSKA UNIJA KAO „MEKA“ IMPERIJA I SRBI Sažetak: Posebni slučajevi Republike Srpske i Republike Srbije, a naročito njihove perspektive u bližoj i daljoj budućnosti, sagledavaju se iz ugla aktuelnog istorijskog konteksta. U svetskim poslovima već je postavljena imperijalna hijerarhija moći novog feudalnog poretka – integrisana struktura globalne moći koju, s jedne strane, demonstriraju Sjedinjene Američke Države kao „tvrda“ imperija, a s druge Evropska unija kao „meka“ imperija. U takvom poretku, rat je permanentno stanje. Ovde imamo posla sa uzornim slučajem doslovne primene doktrine militarističkog „novog liberalnog imperijalizma“, koja je imala zadatak da posle tzv. Hladnog rata 1989 – 1990. ideološki legitimiše praksu permanentnog svetskog rata i unilateralne primene sile u svetskim poslovima. Ovde se to pokazuje kritičkim osvetljavanjem doktrine „novog liberalnog imperijalizma“ i „nove liberalne imperije“ u njenom izvornom obliku – što možemo videti u radu Roberta Kupera i drugih, a naročito ako sagledamo ulogu Tonija Blera. Ključne reči: militarizacija svetskih poslova, novi feudalni poredak, četvrta generacija ratovanja, „novi liberalni imperijalizam“, EU kao „meka“ imperija, SAD kao „tvrda“ imperija, Srbi
Zoran Kilibarda i Ivica Đorđević PROIZVODNjA OPIJUMA I RAT PROTIV TERORIZMA – „NEKOM RAT, NEKOM BRAT“ Sažetak: Nagli skok proizvodnje opijuma u Avganistanu koji je nastupio s dolaskom koalicionih snaga u misiji rata protiv terorizma, i održavanje te proizvodnje na izuzetno visokom nivou sve do današnjih dana, ne daje za pravo Vašingtonu da svoje ratovanje protiv terorizma proglasi uspešnim. Ako je tačno, što uglavnom niko ne spori, da je solidna finansijska podrška jedan od stubova vitalnosti terorističkih organizacija, te da je novac od ilegalne trgovine narkoticima, po procenama samih Bin Ladenovih progonilaca na avganistanskom ratištu, značajan izvor finansiranja njegovih terorističkih poduhvata, činjenica da ta trgovina i dalje cveta neizostavno navodi na razmišljanje: ili „misionari“ sa Sjedinjenim Američkim Državama na čelu nisu u stanju da je obuzdaju, ili nekima koji imaju snažan uticaj na delovanje misije to nije u interesu. Ključne reči: rat protiv terorizma, opijum, Avganistan
Aleksandar Jazić PROPAGANDA U DRUGOM SVETSKOM RATU Sažetak: U Drugom svetskom ratu propagandne aktivnosti dostigle su vrhunac. Sve strane u sukobu maksimalno su koristile propagandna sredstva kako prema svom stanovništvu tako i prema inostranstvu. Prvi svetski rat pokazao je državama učesnicama Drugog svetskog rata snagu propagande u borbi za ostvarenje željenih ciljeva. Jednostavnije rečeno, propaganda je shvaćena kao sredstvo koje je veoma efikasno ako se kombinuje sa vojnim sredstvima. Pored propagandnih sredstava koja su korišćena u Prvom svetskom ratu, došlo je do obimne upotrebe masovnih medija, poput štampe i radija. Propaganda je u ovom periodu razvila određene karakteristike koje su joj omogućile da bude upotrebljena kao sredstvo „psihološkog rata“ Drugi svetski rat predstavlja prekretnicu u razvoju propagande jer se videlo da, pored svih korisnih osobina, propaganda može biti zloupotrebljena za ostvarenje ciljeva koji nisu pozitivni i legitimni. Ključne reči: Drugi svetski rat, propaganda, psihološki rat, masovni mediji, nacionalsocijalizam, komunizam.
Branislav Ristivojević GOVOR MRŽNjE U EVROPSKIM KRIVIČNIM PRAVIMA Sažetak:Pisac pristupa zabranama slobode govora koje sadržinski odgovaraju govoru mržnje u uporednim evropskim krivičnim pravima. Način na koji države određuju obim zabrana slobode govora u svojim unutrašnjim krivičnim pravima jasno govori o vrednosnom ustrojstvu koje one slede. Razlika između tih pristupa može da ukaže na razliku koju pojedina društva pridaju dostojanstvu društvenih grupa ili dostojanstvu pojedinaca, pripadnika tih grupa, kao objektu zaštite. Ključne reči:Govor mržnje, sloboda govora, dostojanstvo, društvene grupe, zabrane, uvreda, kleveta, podsticanje, poricanje, holokaust, mržnja, Evropa, SAD
Goran V. Đorđević „Zajednički zločinački poduhvat“ i praksa Međunarodnog suda za ratne zločine Sažetak: Premet rasprave predstavlja institut „zajednički zločinački poduhvat“ kao jedan od osnova koji se u postupcima pred Haškim tribunalom koriste radi utvrđivanja krivične odgovornosti. Specifičnost upotrebe instituta zajedničkog zločinačkog poduhvata u praksi Haškog tribunala ogleda se u činjenici da se putem osuda pojedinaca za konkretna krivična dela može utvrditi odgovornost za druga krivična dela, počinjena u okviru onog što se označava kao „zajednički zločinački poduhvat“. Takođe, praksa Haškog tribunala pokazala je da se učešće u zajedničkom zločinačkom poduhvatu može odnositi na veći broj lica, obuhvatajući pri tome različite nivoe učesnika i oblike organizacije, na čemu se može zasnivati krivična odgovornost. U tom smislu, autor ukazuje na značaj, kompleksnost, kao i na tretiranje ovog instituta u praksi Haškog tribunala. Ključne reči: zajednički zločinački poduhvat, zavera, individualna odgovornost, mensrea, actusreus, sudska praksa
NEW SERBIAN PoliticaL THOUGHT New Edition, vol. XVIII (2010), no. 3–4
Editorial ........................................................................................ 5
TOPIC OF THE ISSUE BOSNIA AND HERZEGOVINA FIFTEEN YEARS AFTER THE DAYTON AGREEMENT Brano Miljuš Apropos Fifteen Years of the Dayton Agreement: Bosnia and Zdravko Todorović Birth of Republika Srpska: Peace Plans for Bosnia and Herzegovina between 1992 and 1995............................................................. 29 Nenad Kecmanović The Future of Republika Srpska in the Clutches of the US and EU 45 Dragan Đukanović, Ana Jović Lazić Bosnia and Herzegovina between Demands of the International Duško Glodić Impact of European Integration on Foundations of the Legal System of bosnia and herzegovina.......................................... 75 Aleksandar Savanović The Mythological South and the Real West................................ 93 Matej Savić Regional Co-operation in the Context of European Integration
Dossier Milorad Dodik................................................................................ About the Court and Prosecutor’s Office in Bosnia and Herzegovina, or how this Country was Founded and why It Can (not) Survive................................................................... 117
Studies Ljubomir Kljakić European Union as a “Soft” Empire and the Serbs.................... 135 Zoran Kilibarda, Ivica Đorđević Production of Opium and War on Terror – One Man’s Misfortune Aleksandar Jazić Propaganda in the Second World War........................................ 189
ABOUT ‘HATE SPEECH’ AND ‘JOINT CRIMINAL VENTURE’
Hate Speech in European Criminal Law..................................... 211 Goran V.Đorđević ‘Joint Criminal Venture’ and a Reference to the Practive of the International War Crimes Tribunal............................................. 243
In memoriam Mihailo Marković (1923–2010)................................................. 267
Rewiews Bogdana Koljević Time of Humiliation – about Self-Occupation and Re-History (Dobrica Ćosić, U tuđem veku, Part One).................................. 279 Bojan Vranić The Reality of Political Theory (Nenad Kecmanović, Elementi vladavine)................................. 282 Lorna Štrbac End of Democracy? (Zoran Vidojević, Demokratija na zalasku – autoritarno- Dejan Petrović Janusian Face of Creativity (Albert Rotenberg, Kreativnost i ludilo – nova otkrića Dragomir Anđelković In the Ring of Fire (Đorđe Vukadinović, Između dve vatre).................................... 297
Contents......................................................................................... 307
Brano Miljuš APROPOS FIFTEEN YEARS OF THE DAYTON AGREEMENT: BOSNIA AND HERZEGOVINA – A COUNTRY OF ETERNAL TRANSITION The foreign policy of the Republic of Serbia respects the rules of positive values and principles of international relations applying them in respecting good neighbourly relations with the state of Bosnia and Herzegovina. It has a constructive approach in perceiving historiography, transition, Dayton and Paris Agreements, regionalism, regional security in social reforms. It also meets obstacles such as myth mania. Key words: Serbia, Bosnia and Herzegovina, Serbia’s foreign policy, good neighbourly relations
Zdravko Todorović BIRTH OF REPUBLIKA SRPSKA: PEACE PLANS FOR BOSNIA AND HERZEGOVINA BETWEEN 1992 AND 1995 In this article the author gives background information about peace plans for Bosnia and Herzegovina between 1992 and 1995, provides an overview of what was offered and describes various attempts of mediation and why they failed, such as the Cutileiro plan, the Vance-Owen peace plan, the Owen-Stoltenberg plan, the Contact Group plan and the Dayton peace plan, which resulted in the Dayton Agreement. Although the Dayton-Paris Agreement resulted in the creation of Republika Srpska, it has major drawbacks: certain parts of the territory were lost (Visoka Krajina, the Neretva Valley, Sarajevo region, southern part of Mt. Ozren and parts of Posavina), settling the Brčko issue by international arbitration and permanent threats of cantonization or re-cantonization of Bosnia and Herzegovina. The territory of Republika Srpska is U-shaped, and the main spatial spike of the Federation of Bosnia and Herzegovina is wedged there. It paves the way for geostrategic efforts to cut Republika Srpska in Brčko region, or to fragment it by cantonization and eventually abolish it. Key words: Yugoslav wars, the Dayton-Paris Agreement, Serbian national issue, ethnic conflicts.
Nenad Kecmanović THE FUTURE OF REPUBLIKA SRPSKA IN THE CLUTCHES OF THE US AND EU This text deals with the relations between Republika Srpska and the US and EU. The author begins with a recent statement made by Gordon Bardos that the US has lost interest in Republika Srpska and Bosnia and Herzegovina and that US troops should be withdrawn. The author disputes this statement through an analysis of American foreign policy interests and proves that it is groundless. The author goes on to point to possible conflicts between the US and EU about political control over Bosnia and Herzegovina and Republika Srpska and analyzes the role of Turkey, as a regional participant in this game of power. The author points to the fact that Republika Srpska and Bosnia and Herzegovina are still part of American strategy in foreign policy, since they can be used to gain control over European affairs and interests in Western Balkans, and gives five possible explanations why this can be so. Key words: Republika Srpska, USA, EU, foreign policy, control
Dragan Đukanović, Ana Jović Lazić BOSNIA AND HERZEGOVINA: BETWEEN DEMANDS OF THE INTERNATIONAL COMMUNITY AND DISUNITY OF LOCAL POLITICAL PROTAGONISTS The authors point to numerous problems accompanying constitutional reforms in Bosnia and Herzegovina. In that respect, they also focus on different views on the country’s future expressed by the political elites of all three nations – i.e. Bosniaks, Croats and Serbs – as well as on the failure of the international community representatives to bring their attitudes into accord and present them to all political protagonists in Bosnia and Herzegovina. A particular emphasis was given to the proposals of the EU and USA regarding changes and amendments of Bosnian constitution given during the Butmir Process (2009). Starting with the fact that next general election in Bosnia and Herzegovina will be held in October 2010, the authors conclude that there will be no political consensus regarding the constitutional changes. Key words: Bosnia and Herzegovina, Dayton Agreement, Constitution, Bosniaks, Croats, Serbs, international community, USA; EU, NATO.
Duško Glodić IMPACT OF EUROPEAN INTEGRATION ON FOUNDATIONS OF THE LEGAL SYSTEM OF BOSNIA AND HERZEGOVINA Integration into the European Union is a complex, long, and step-by-step process which involves normative and institutional dimensions. Among other things, it is necessary to adopt a legal framework for European integration and establish a functional system of administration, suitable for fulfilling the obligations that EU membership entails. Strategic aim of Bosnia and Herzegovina is to become a full member of this organization. After concluding the Stabilization and Accession Agreement, relations with the EU are regulated by an international agreement which requires Bosnia and Herzegovina to harmonize its legal system with acquis communautaire. Apart from adopting European norms, harmonization of regulations involves adoption of modern legal institutions and making an adequate framework of public administration. Key words: European integration, European Union, acquis communautaire, Stabilization and Accession Agreement, harmonization of regulations.
Aleksandar Savanović THE MYTHOLOGICAL SOUTH AND THE REAL WEST In this article the author gives a critical overview of the latest events in the Balkans and Bosnia and Herzegovina with a particular reference to relations between the Republic of Serbia and Republika Srpska. Arguing in favor of the statement that the “real-politik stand” is not the stand of the Republic of Serbia, considering different and ambivalent views on Kosovo and Republika Srpska, the author analyzes the causes and effects of the idea of “Mythological South” (Kosovo) and of “The Real West” (Republika Srpska). In conclusion, he points out that political action without any consensus and co-ordination between the official Belgrade and Banjaluka would have a long-lasting negative impact on the future of the Serbian people. Key words: Republika Srpska, Kosovo, Mythological South, Real West, Dayton Agreement, reality.
Matej Savić REGIONAL CO-OPERATION IN THE CONTEXT OF EUROPEAN INTEGRATION GIVEN FROM POINTS OF VIEW OF REPUBLIKA SRPSKA AND BOSNIA AND HERZEGOVINA In this article the author analyzes regional relations in the Balkans in the context of European integration. After analyzing diplomatic relations, legal/political activities of Bosnia and Herzegovina aimed at its neighbors and the nature of EU’s approach, the focus shifts to the constitutional scope of Bosnian foreign policy and special parallel relations. The author concludes that Bosnian foreign policy priorities, i.e. joining the EU and its relations with Turkey, must be based on a minimum of common interests of all constitutional nations. Key words: regional co-operation, European integration, Bosnia and Herzegovina, foreign policy, regional integration.
Ljubomir Kljakić EUROPEAN UNION AS A “SOFT” EMPIRE AND THE SERBS Paricular cases of Republika Srpska and the Republic of Serbia are viewed within the current historical context, with a special emphasis on their perspectives in the near and far future. There is an imperial hierarchy of power of the new feudal order – an integrated structure of global power which is demonstrated by the United States as a “hard empire” on the one hand, and the EU as the “soft empire” on the other. In this world order, war is a permanent state. What we have here is a classic example of literal application of the militaristic “new liberal imperialism”, whose task after the so-called Cold War (1989-1990) has been to ideologically legitimize the practice of permament state of war in the world and of unilateral use of force in world affairs. This paper demonstrates it by giving a critical overview of the “new liberal imperialism” doctrine in its authentic form, which can be seen in the work of Robert Cooper and other people, and particularly if Tony Blairs’s role is envisaged. Key words: militarization of world affairs, new feudal order, fourth generation of wars, “new liberal imperialism”, EU as “soft” empire, USA as “hard” empire, Serbs.
Zoran Kilibarda, Ivica Đorđević PRODUCTION OF OPIUM AND WAR ON TERROR – ONE MAN’S MISFORTUNE IS ANOTHER MAN’S GAIN Sudden increase in production of opium in Afghanistan which occurred after the arrival of coalition forces fighting against terrorism and maintaining the production on a very high level until today does not allow Washington to claim that its war against terror has been successful. If it is true that substantial financial support is one of the pillars of terrorist organizations and that the money from drugs, according to the estimates of Bin Laden’s pursuers in Afghanistan, is a significant financial resource for his terrorist activities, the fact that this kind of trade is still flourishing necessarily leads to the conclusion that countries which take part in the mission led by the US are not capable of stopping it, or that it is against the interests of some people whose influence on the mission is very strong. Key words: war against terror, opium, Afghanistan.
Aleksandar Jazić PROPAGANDA IN THE SECOND WORLD WAR In the Second World War propaganda activities were blooming. All sides in the conflict made full use of all means of propaganda aimed at both domicile population and foreign countries. The First World War showed the countries which participated in the Second World War the importance of propaganda in achieving their goals. In brief, propaganda was seen as a very effective means if combined with military resources. Apart from the means of propaganda used in the First World War, mass media, such as the press and radio, were widely used. Certain features of propaganda, which allowed its use in psychological warfare, developed in this period. The Second World War was a turning point in the development of propaganda, because it became evident that apart from having certain qualities, it could also be used to achieve certain goals, which cannot be described as positive or legitimate. Key words: Second World War, propaganda, psychological warfare, mass media, National Socialism, Communism.
Branislav Ristovojević HATE SPEECH IN EUROPEAN CRIMINAL LAW The author analyzes restrictions to free speech which correspond to hate speech in comparative criminal law in Europe. The ways in which states make restrictions to free speech in their respective criminal laws gives a clear picture of the values they cherish. The difference in their approaches can point to the difference which certain societies attach to the dignity of certain social groups or of the individual which belong to these groups and are objects of protection. Key words: Hate speech, freedom of speech, dignity, social groups, restrictions, insult, defamation, instigation, denial, the Holocaust, hate, Europe, USA.
Goran V. Djordjevic THE DOCTRINE OF “JOINT CRIMINAL ENTERPRISE” AND THE PRACTICE OF THE INTERNATIONAL CORT FOR WAR CRIMES The subject of discussion is the doctrine “Joint Criminal Enterprise”, as a form of determining the criminal liability used in proceedings in front of the Hague Tribunal. What is specific in this doctrine being used in Hague Tribunal’s jurisdiction is the fact that, by holding an individual criminally responsible for one concrete criminal act, he can be attributed with criminal culpability for other crimes, committed within the “Joint criminal enterprise”. Also, the experience of the Hague Tribunal has shown that participation in the joint criminal enterprise can relate to a larger number of persons, include distinctive ranks of members and different forms of organization, as grounds for criminal liability. In this sense, the author points out the significance, complexity, as well as treating this issue through the practice of the Hague Tribunal. Key words: Joint Criminal Enterprise, individual responsibility, mens rea, actus reus, court practice |
Uvodnik
