Šta je EU donela Mađarskoj

Mađarska je bila među prvim istočnoevropskim zemljama koje su potpisale sa EZ Ugovor o trgovini i saradnji (1988). Takođe, Mađarska preko dve decenije ima pravo da koristi briselske fondove. Na primer, godine 1989. Brisel je doneo odluku o formiranju fonda PHARE, koji je bio namenjen Mađarskoj i Poljskoj (PHARE je prethodnica IPA fondova koje danas koristi Srbija).

Mađarska je jedna od prvih istočnoevropskih zemlja koja (17 godina pre Srbije) potpisuje i Sporazum o pridruživanju sa EZ, 1991. godine  (stupa na snagu 1994). Toliko željen u Srbiji datum za otpočinjanje pregovora o članstvu, Budimpešta dobija 1997. godine, a pregovore počinje 1998. godine. Oni se završavaju 2002. godine (Srbija pored velikih ustupaka još uvek nije dobila ni datum za početak pregovora).

Konačno, Mađarska 2003. potpisuje i Ugovor o pristupanju sa Briselom i 1. maja 2004. godine postaje članica EU.

Dakle, Mađarska je skoro dve decenije ''ispred'' Srbije u takozvanim evropskim integracijama. Ipak, socijalni i ekonomski parametri Mađarske u periodu 1992-2012. jesu uglavnom, i pored članstva u EU, negativni.

Na primer, primenjivanje ekonomskih odredbi iz Sporazuma o pridruživanju od 1994. je  dovelo do ogromnog pada carinskih prihoda u Mađarskoj (slično kao i u Srbiji nakon 2009. godine usled jednostrane primene Prelaznog trgovinskog sporazuma). Tačnije, Mađarska je godišnje gubila nekoliko stotina miliona evra, a zatim i milijardi evra, zbog smanjivanja i ukidanja carina, usled primene Sporazuma o pridruživanju sa EZ .

Sledeća tabela, koja se zasniva na podacima iz mađarskih izvora, prikazuje pad carinskih prihoda (ako se uzme u obzir i obim uvoza) u Mađarskoj nakon primene Sporazuma o pridruživanju sa EZ:

Pad carinskih prihoda u Mađarskoj u periodu 1994-2003. godine usled primene Sporazuma o pridruživanju sa EZ. [1]

 Iz prethodne tabele  jasno proizilazi da je mađarski budžet između 1995. i 2003. godine zbog pada carinskih prihoda izgubio skoro neverovatnih 29 milijardi evra prihoda.

Smanjenje prihoda budžeta zbog ukidanja carina je neminovno dovelo i do porasta budžetskog deficita . Sledeća tabela to pokazuje.

Rast budžetskog deficita Mađarske u američkim dolarima nakon potpisivanja Sporazuma o pridruživanju  i pristupanja EU u periodu 1992-2012.[2]

Takođe, ukidanje carine zbog primene Sporazuma o pridruživanju je dovelo i do rasta spoljnotrgovinskog deficita u Mađarskoj.

Rast spoljnotrgovinskog deficita Mađarske u američkim dolarima nakon potpisivanja Sporazuma o pridruživanju i pristupanja EU u periodu 1992-2012.

Da bi  anulirali ogromne budžetske, spoljnotrgovinske i poslovne gubitke nastale usled primene Sporazuma o pridruživanju sa EZ, mađarska vlada i privatni sektor su bili prinuđeni da se zadužuju  u inostranstvu.

Tačnije, od 1994. do 2005. spoljni dug Mađarske je porastao za skoro 50 milijardi dolara. Godine 1994. spoljni dug je iznosio 27 milijardi dolara, a posle  ulaska u EU, dug je 2005. godine dostigao nekoliko puta veću sumu od oko 76 milijardi dolara. Naredna tabela to pokazuje.

Rast spoljnog duga Mađarske u milijardama dolara nakon potpisivanja Sporazuma o stabilizaciji  i pristupanja EU u periodu 1992-2005.

Spoljni dug Mađarske je nastavio da raste i nakon stupanja ove zemlje u EU. Tačnije, 31. decembra 2006. godine je iznosio 82 milijarde dolara. Šest godina kasnije (u decembru 2012) spoljni dug Mađarske dostigao je 170 milijardi dolara.

Rast spoljnog duga Mađarske u milijardama dolara nakon ulaska u EU u periodu 2006-2012.

Pridruživanje EU je donelo i porast nezaposlenosti u Mađarskoj. U periodu od 2005. godine do 2012. godine ona je porasla sa 5,9 % na 11,2% .

Rast stope nezaposlenosti u Mađarskoj nakon stupanja u EU

Interesantno, nezaposlenost u Mađarskoj je rasla iako se smanjivao broj stanovnika. Sledeća tabela pokazuje pad broja stanovnika Mađarske u periodu nakon potpisivanja Sporazuma o pridruživanju sa EZ i ulaska Mađarske u tu nadnacionalnu organizaciju.

Pad broja stanovnika Mađarske u periodu nakon potpisivanja Sporazuma o pridruživanju  i pristupanja EU.[3]

Konačno, rast spoljnog duga (i budžetskog i spoljnotrgovinskog deficita) kao i porast stope nezaposlenosti, doveli su do značajnog porasta nivoa siromaštva u Mađarskoj. Ili, podaci iz naredne tabele nesumnjivo i jasno, pokazuju da je u Mađarskoj bilo manje siromašnih građana pre stupanja ove države u EU.

Rast siromaštva/populacije ispod granice siromaštva u Mađarskoj u periodu od 1993-2010.

Takođe, ni mađarska poljoprivreda nije napredovala nakon ulaska u EU. Naprotiv, kvote i uslovi iz Brisela su unazadili nekad naprednu izvoznu granu ove ravničarske zemlje, sa dugom poljoprivrednom tradicijom (još iz vremena Austrougarske). Novim članicama iz istočne Evrope i Mađarskoj je 30. decembra 2002. godine u Kopenhagenu zabranjeno da u periodu od najmanje 10 godina imaju više od 25% subvencija u odnosu na subvencije koje EU daje starim članicama. Takođe,  zbog kvota koje je nametnuo Brisel u pristupnim pregovorima , nakon ulaska u EU  smanjena je i obradiva površina u Mađarskoj .

Tačnije, naredna tabela i podaci, koje su obradili mađarski eksperti,  pokazuje kvote na koje je Mađarska morala da pristane pre učlanjivanja u EU (ili na koliko obradivog poljoprivrednog zemljišta Mađarska ima prava za gajenje biljaka i držanje stoke i živine)[4]

Dakle, gornja tabela jasno pokazuje šta znači dodeljena kvota Mađarskoj od strane EU u praksi. Ako je pre ulaska u EU 100 poljoprivrednika gajilo tradicionalnu durum pšenicu, posle ulaska u EU samo 16,7% može da se nada da će dobiti potporu za tu vrstu proizvodnje. Takođe, navedenipodaci prikazuju i da se obradiva zemlja u Mađarskoj smanjila sa 4. 500. 000 hektara na 3. 487. 792 hektara.Ili , Mađarskoj je za 22,5% (1. 012. 208 hektara) umanjena površina poljoprivrednog zemljišta za gajenje biljaka od kada je članica EU. Takav katastrofalan rezultat je postignut mešavinom kvota i određivanjem subvencija od strane Brisela.

Prethodnom treba dodati i da su poljoprivrednu proizvodnju u Mađarskoj  ometali besmisleni standardi (ili administrativne necarinske barijere) nametnuti od strane Brisela. U tom kontekstu, mađarski premijer Viktor Orban je ogorčeno izjavio u julu 2012. godine da Briselu važnije ''kako treba da izgleda kokošinjac'' dok stotine hiljada ljudi ostaje bez posla.[5]

Konačno, i sredstva (iz toliko medijski glorifikovanog) programa PHARE koja je trebalo da pomognu privredi Mađarske i drugih istočnoevropskih zemalja su uglavnom odlazila stranim firmama koje su radile na teritoriji Mađarske. Ali, i za školovanje ''proevropskih kadrova'', navodi ekspert za EU, austrijski profesor Hofbauer[6].

I danas Brisel često Mađarskoj ''zamrzava'' ili obustavlja obećanu finansijsku pomoć iz fondova (ili je uslovljava političkim ustupcima). Na primer, u martu 2012. godine EU je ukratila Mađarskoj 495 miliona evra obećanih sredstava. Navodno zbog budžetskog deficita. Ipak, takvu meru Brisel nije nikada primenio prema nekoj staroj članici EU, iako i te države imaju veliki budžetski deficit (na primer Španija).  

U tom kontekstu, premijer Mađarske Orban je ogorčeno izjavio da EU ''flertuje sa idejom nametanja političkih uslova'' i poručio je na mitingu u martu 2012. da: ''Kao evropska nacija tražimo jedanak tretman. Nećemo biti drugorazredni evropski građani. Naš pravedni zahtev je da za nas važe isti standardi, kao i za druge članice EU... Mađarska nije ničija kolonija''.[7]

Kada se prethodni podaci imaju u vidu, onda nije iznenađenje ogorčenje ne samo premijera, već i velikog broja običnih građana. Ili, tvrdnja jednog učesnika demonstracija protiv EU, održanih u Budimpešti 2012, Atile Đaloga (24). On je izjavio za strane medije: ''Od kada smo ušli u EU, nismo imali nikave koristi od toga''.[8]