Danas se obeležava Međunarodni dan borbe protiv fašizma

Međunarodni Dan borbe protiv fašizma i antisemitizma u Srbiji će biti obeležen manifestacijom u Narodnom pozorištu u Beogradu. Na današnji dan, pre 72 godine počeo je pogrom Jevreja u nacističkoj Namačkoj.

U Srbiji će danas biti obeležen Međunarodni dan borbe protiv fašizma i antisemitizma, a centralna manifestacija biće održana u Narodnom pozorištu u Beogradu, uz prisustvo predstavnika Vlade Srbije, Parlamenta, boračkih udruženja, verskih zajednica i diplomatskog kora.

Centralnu državnu manifestaciju obeležavanja Međunarodnog dana borbe protiv fašizma i antisemitizma predvodiće potpredsednik Vlade Srbije i ministar za nauku i tehnološki razvoj Božidar Đelić.

Međunarodni dan borbe protiv fašizma i antisemitizma ustanovljen je u znak sećanja na pogrom Jevreja koji je počeo pre 72 godinu u nacističkoj Nemačkoj.

Napadi na Javreje počeli su u noći 9. novembra 1938. godine i do ranih jutarnjih časova narednog dana ubijeno je 90 nemačkih Jevreja, više od 20.000 je uhapšeno i odvedeno u koncentracione logore, a uništene su 1.574 sinagoge, kao i mnoga jevrejska groblja i oko 7.000 radnji.

Kao izgovor za ovaj masovni zločin, tadašnja fašistička vlast iskoristila je vest da je jevrejski izbeglica u Francuskoj Heršel Grinspan, ubio sekretara nemačke ambasade u Parizu Ernsta fon Rata.

Grinspan je ovo ubistvo počinio u očaju nakon što je primio pismo rođaka koji su mu opisali užasne muke koje su preživeli tokom nemačke deportacije Jevreja u Poljsku, oktobra 1938. godine.

Noć pogroma

Ovaj pogrom u istoriji je poznat pod nazivom "Kristalna noć" zbog polomljenog stakla na izlozima prodavnica, čiji su vlasnici mahom bili Jevreji, a kojim su zasute ulice Berlina i drugih nemačkih gradova.

U Nemačkoj se danas koristi izraz "Noć pogroma", jer se izraz "Kristalna noć" smatra isuviše eufemističkim za počinjene zločine.

Pogrom nad Jevrejima je označio početak organizovanog uništenja evropskih Jevreja i prvi korak u pravcu takozvanog "konačnog rešenja", odnosno masovnih ubistava u koncentracionim logorima.

Bio je to uvod u kasniji holokaust u kojem je do poraza nacističke Nemačke u Drugom svetskom ratu, za nepunih sedam godina, širom Evrope likvidirano više od 4,5 miliona Jevreja.

Pre Drugog svetskog rata u Nemačkoj je živelo oko 600.000 Jevreja, a posle poraza nacizma 1945. godine samo 12.000.

Sada, posle nešto više od sedam decenija, u Nemačkoj ponovo postoji značajna jevrejska zajednica, sa više od 110.000 članova, brojnija nego u bilo kojoj drugoj evropskoj zemlji.

Srbija, koja je u vreme Drugog svetskog rata izgubila više od milion građana, neguje sećanje na "Noć pogroma" i blizu 63.000 svojih građana Jevreja koji su likvidirani tokom nacističke okupacije.

Budući da je iskusila sve strahote nacizma i fašizma, Srbija neguje tekovine antifašizma i svest o neophodnosti suzbijanja svakog pokušaja izražavanja mržnje prema ljudima druge nacije i vere, seksualnog opredeljenja, ksenofobije i svih oblika diskriminacije.

(RTS)