Početna strana > Rubrike > Politički život > Zašto vlada Crne Gore sa SPC ne potpisuje temeljni ugovor kakav ima sa svim drugim verskim zajednicama
Politički život

Zašto vlada Crne Gore sa SPC ne potpisuje temeljni ugovor kakav ima sa svim drugim verskim zajednicama

PDF Štampa El. pošta
Fond za razvoj demokratije   
subota, 23. maj 2020.

Saglasno domaćim i međunarodnim propisima, vlasništvo SPC nad imovinom u Crnoj Gori je nesporno. Međutim, pozivajući se obaveze iz Zakona o slobodi vjeroispovijesti..., sva ta imovina mora do kraja godine, a najverovatnije do jesenjih izbora, da bude preknjižena kao državna. Nakon donošenja više stotina rešenja o podržavljenu crkvene imovine, što će se možda obaviti do jesenjih izbora, SPC bi imala pravo da osporava takvu nacionalizaciju i da vodi bezuspešne postupke pred crnogorskim sudovima.

Sveta Stolica, Jevrejska verska zajednica i Islamska zajednica, kao neregistrovane tradicionalne verske zajednice, NEZAVISNO od propisa koji su u to vreme važili u Crnoj Gori, zaključile su trajne ugovore o svome položaju sa Crnom Gorom ili sa Vladom Crne Gore
 
Verovatno da bi izbegle satanizaciju, koju sada doživljava SPC u CG, npr.: da ruše Crnu Goru kao najveći demokratski projekat Evrope nakon rušenja Berlinskog zida, da vrše brutalnu agresiju protiv Crne Gore; da onemogućavaju ostvarivanje verskih prava nacionalnih Crnogoraca; da im neće biti vraćena imovina ogromne vrednosti nacionalizovana pre više desetina godina; da su pre i nakon 1918. godine oteli državnu imovinu; da sveštenstvo i vernici SPC predstavljaju ludački pokret; da sveštenstvo sa vernicima SPC prave cirkus u Crnoj Gori i sl. - pre osam godina Sveta Stolica, Jevrejska verska zajednica i Islamska zajednica, kao neregistrovane tradicionalne verske zajednice, NEZAVISNO od propisa koji su u to vreme važili u Crnoj Gori, zaključile su trajne ugovore o svome položaju sa Crnom Gorom ili sa Vladom Crne Gore i to, kako je navedeno:

Imajući u vidu viševjekovno prisustvo Katoličke Crkve u Crnoj Gori... Uvažavajući ulogu koju je Katolička crkva imala na društvenom, kulturnom i obrazovnom području… Crna Gora i Sveta Stolica saglasili su se o tome, da „Crna Gora priznaje javno pravni subjektivitet Katoličke crkve, u skladu sa načelima Ustava i kanonskim pravom Katoličke crkve“ - pa su 24.11.2011. godine u Vatikanu potpisale "TEMELjNI UGOVOR između Crne Gore i Svete Stolice", koji je ratifikovan Zakonom o potvrđivanju Temeljnog ugovora između Crne Gore i Svete Stolice. Na taj način ovaj Temeljni ugovor postao je međunarodno priznati ugovor sa važnošću iznad crnogorskih propisa. Ugovor su potpisali dr. Igor Lukšić za Crnu Goru i Tarcisim Card. Bertoneo, Državni sekretar Njegove Svetosti za Svetu Stolicu.

Inače, skoro istovetan temeljni ugovor SPC je odavno (3.12.2007.) zaključila sa BiH.

Od trenutka potpisivanja navedenih ugovora na te verske zajednice više se ne odnosi bilo kakav pa ni Zakon o slobodi vjeroispovijesti i ove verske zajednice uopšte nisu zainteresovane za njegovu sudbinu

Dva meseca kasnije ili 30.1.2012. godine, Vlada CG i Islamska zajednica u CG potpisale su trajan: "UGOVOR O UREĐENjU ODNOSA OD ZAJEDNIČKOG INTERESA između Vlade CG i Jevrejske zajednice u CG", u kome je garantovano da: „Crna Gora priznaje pravni subjektivitet koji je Islamska zajednica u Crnoj Gori imala prije stupanja na snagu ovog ugovora“.

Dan kasnije ili 31.1.2012. godine, Vlada CG i Jevrejska zajednica potpisale su trajan: "UGOVOR O UREĐENjU ODNOSA OD ZAJEDNIČKOG INTERESA između Vlade CG i Islamske zajednice u CG" u kome je takođe garantovano da: „Crna Gora priznaje pravni subjektivitet Jevrejske zajednice u Crnoj Gori prije stupanja na snagu ovog ugovora“

Od trenutka potpisivanja navedenih ugovora na te verske zajednice više se ne odnosi bilo kakav pa ni Zakon o slobodi vjeroispovijesti i ove verske zajednice uopšte nisu zainteresovane za njegovu sudbinu.

Tri meseca kasnije ili 20.4.2012. godine i Srpska pravoslavna crkva je podnela Crnoj Gori predlog temeljenog ugovora, koji do danas nije zaključen. Međutim, verovatno pod pritiskom i u strahu od nedavnih litija, Crna Gora je izrazila želju da potpiše temeljni ugovor, na šta upućuju i sledeće izjave:

Dana 28.1.2020. godine Premijer Duško Marković uputio je poziv mitropolitu Amfilohiju u kome, između ostalog, stoji: „Vlada je spremna da otpočne dijalog u pravcu pripreme TEMELjNOG UGOVORA o uređenju međusobnih odnosa“.

Dan posle ili 29.1.2020. godine i Ministar inostranih poslova Srđan Darmanović (koji je u ime CG učestvovao u razgovorima sa SPC) obratio se javnosti navodeći da se: „Ugovor sličan onome koji je potpisan sa Katoličkom crkvom i Islamskom vjerskom zajednicom mora potpisati i sa SPC“.

Međutim, tri dana kasnije, nakon prethodnog odustanka od postupka ocene ustavnosti Zakona o slobodi vjeroispovijesti, Mitroplija je zahtevala razgovor o izmeni predmetnog Zakona, odustajući od zaključivanja temeljnog ugovora, a što je i juče potrvrđeno. Kao u vreme komunizma, kada se formiranjem komisija izbegavalo rešavanje nekog problema i sada, tj. 5.3.2020. godine, Vlada i Mitropolija formirale su dva „ekspertska“ tima, koji do danas nisu napravili bilo kakav pomak, već se situacija u vezi položaja SPC u CG drastično zaoštrila.

Inače, za zaključivanje i ratifikaciju temeljnog ugovora - za SPC su POTPUNO NEVAŽNI postojeći ili budući crnogorski propisi, kao što to potvrđuje ratifikovani Temeljni ugovor CG i Svete Stolice potpisan u Vatikanu i u kome stoji „Crna Gora priznaje javno pravni subjektivitet Katoličke crkve, u skladu sa načelima USTAVA i KANONSKIM PRAVOM Katoličke crkve“.

(Fond za razvoj Demokratije)