Uvodnik Sadržaj Contents Redovan broj NSPM, vol XII, no.1-4
UVODNIK
Uprkos nesumnjivo kontraverznim reakcijama, pokušajima prećutkivanja, pa čak i odbojnosti i gotovo automatskom diskvalifikovanju od strane šire publike i dela naučne zajednice, delo Karla Šmita u savremenim raspravama iz političke filozofije i teorije zauzima istaknuto mesto. Teorijska radikalnost Šmitove pozicije, njegov nacistički angažman, posleratno zatočenje u američkom zatvoru, dosledno neodustajanje od sopstvenih teorijskih stavova, a naročito uočljiva i upečatljiva funkcionalnost Šmitove teorije neprijatelja za objašnjavanje događaja na svetskoj političkoj sceni – baš kao i suprotstavljena gledišta prema kojima najnoviji (ne)politički fenomeni, od globalizacije do terorizma, svedoče da ova teorija, navodno, više „ne radi“ – pokazuju da je Šmit nezaobilazna teorijska figura, polazeći od koje se i danas mora odre|ivati gotovo svako ozbiljno promišljanje politike i političkog.
Ma koliko bili protivni toku savremenog političko-filozofskog mejnstrima, i ma koliko da se, na prvi pogled, protive „zdravom razumu“, a još više našim modernim moralno-političkim intuicijama, mora se priznati da pojedini Šmitovi stavovi imaju i te kako snažno teorijsko utemeljenje i, čini se, ne manju empirijsku i istorijsku potporu. Ako je neprijatelj, kako tvrdi Karl Šmit, konstitutivan za određenje političkog, odnosno ako politička subjektivnost doslovno zavisi od figure neprijatelja, onda se neprijatelj uvek i nužno mora proizvoditi. A ako se neprijatelj neprestano mora proizvoditi, kako je, i da li je uopšte moguće govoriti o miru – naročito o kantovskom „večnom miru“? Ako se, najzad, bez politike – shvaćene ne kao tehnologija vladanja, već kao uslov mogućnosti zajedničkog života ljudi – ako se, dakle, bez politike ne može, onda se, sledimo li Šmita, ne možemo „odreći“ neprijatelja čak i ako bismo to želeli, i čak i da smo najmiroljubiviji stanovnici kosmosa, a ne izdanci agresivne vrste homo sapiensa. Jer, opominje Šmit, ukoliko ne uđemo u igru neprijateljstva, pravdajući to, na primer, odsustvom želje da se bavimo „prljavom“ politikom, ili pak verom u prevazilaženje i ukidanje političke sfere, ono političko svejedno neće nestati, ali će nestati narod koji se u toj dijalektici prijateljstva i neprijateljstva ne snalazi, ignoriše je ili izbegava. Nestaje, kaže Šmit, slab narod.
Utoliko je ovaj broj NSPM pokušaj da se o Šmitu iznova progovori, da se podstakne rasprava o ključnim momentima njegove teorije – i to upravo na ovim, srpskim, balkanskim i ex-yu prostorima, koji kao da su tokom poslednjeg veka bili arena za isprobavanje, kako šmitovskih, tako i onih radikalno antišmitovskih, raznih utopijsko-političkih koncepata.
U ovom izboru najpre donosimo dva dragocena dokumenta. Prvi je prevod zapisnika sa saslušanja Šmita u američkom zatvoru 1947. godine, a drugi je njegov poslednji intervju koji je dao u dubokoj starosti, svega nekoliko godina pre smrti, i koji predstavlja neku vrstu njegove intelektualne autobiografije. Tematski i teorijski raznorodni tekstovi Petra Bojanića, Nevena Cvetićanina, Milorada Belančića i Vladimira Milisavljevića sačinjavaju domaći blok o Šmitu, čemu valja dodati i prevod teksta savremenog italijanskog filozofa Đorđa Agambena, teoretičara čiji su recentni radovi u velikoj meri doprineli reaktuelizaciji Šmita na svetskoj sceni, i pokrenuli lavinu novih interpretacija i čitanja Šmita iz drugačije perspektive. Najzad, Šmitu, odnosno knjigama o njemu, posvećeni su instruktivni osvrti Saše Gajića i Bogdane Koljević, kao i prilog Ksenije Radović koja prikazuje prvu monografiju o Šmitu na srpskom govornom području.
U vezu sa Šmitom mogu se, indirektno, dovesti i tekstovi objavljeni u drugim rubrikama ove sveske (Baština, Ogledi), s obzirom na to da se svi bave njegovim omiljenim temama (država, pravo, politika), a neki od njih (Mladen Đorđević, Mileva Tomić) i razdobljem između dva svetska rata, koje je bilo zlatni period Šmitovog stvaralaštva, kao i podnebljem za koje je iz biografsko-sentimentalnih razloga bio emotivno vezan.
NOVA SRPSKA POLITIČKA MISAO
Nova edicija, vol . XII, (2005) no. 1-4
SADRŽAJ
Uvodnik ...............................................................................................................3
TEMA BROJA
KARL ŠMIT
Karl Šmit Karl Šmit u Nirnbergu 1947. godine – Tri saslušanja ..............................................7
Fulko Lankester Pravnik suočen sa samim sobom ............................................................................19
Petar Bojanić “Mad dog” – Poslednji neprijatelj ..............................................................................39
Neven Cvetićanin Šmitovo shvatanje države, društva i demokratije ..................................................51
Milorad Belančić Politika kao polemos ..................................................................................................85
Vladimir Milisavljević Sekularizacija, suverenost i legitimnost modernog doba .................................117
Đorđo Agamben Vanredno stanje ........................................................................................................135
0gledi
Aleksandar Pavković Šta otcepljenje može da pruži? ...............................................................................145
Miroslav A. Živković Savremene teorije o postanku države ......................................................................167
Baština
Mladen Đorđević Organizacija jugoslovenskih nacionalista (ORJUNA): Istorijat – ideologija – uticaji .................187
Mileva Tomić Ideja autonomije Vojvodine između dva svetska rata .........................................................221
Osvrti
Saša Gajić Nomos kao temelj odluke i norme u delu Karla Šmita .............................................255
Bogdana Koljević Vanredno stanje kao pravilo: odgovor Karlu Šmitu .......................................265
Recenzije, prikazi
Ksenija Radović Politička i pravna misao Karla Šmita (Neven Cvetićanin, Evropska desnica između mača i zakona) ...................................275
Ivan Milenković Norma = Forma (Slobodan Divjak, Problem identiteta) ....................................280
Dobrica Gajić Hitlerov leteći diplomata (Herman Nojbaher, Specijalni zadatak – Balkan) ............................................284
Dejan Petrović Razbijanje nacionalnih stereotipa (Dušan Kecmanović, Nacionalni karakter: razm(j)ere zloupotrebe) ...................................289
Marinko M. Vučinić Naše je da tražimo demokratiju (Slobodan Antonić, Gutanje žaba) ...............................293
Dejan Vuk Stanković Filozofski temelji moderne (Ernst Kasirer, Filozofija prosvetiteljstva) .......................................................300
Jovana Papan Kič nacija i kič terorizam (Nikola Božilović, Kič kultura) .....................................................................305
Ivan Jovanović Globalizacija bez maske (Globalizacija. Argumenti protiv, priredili Xeri Mander, Edvard Goldsmit) ...............................309
Contents ......................................................................315
CONTENTS
NEW SERBIAN POLITICAL THOUGHT
New Edition, vol. XII, (2005) no. 1-4
CONTENTS
Editorial 3
TOPIC OF THE ISSUE
CARL SCHMITT
Carl Schmitt Carl Schmitt at Nuremberg in 1947 ...................................................7
Fulco Lanchester The Lawyer in Confrontation with Himself ......................................................................19
Petar Bojanic “Mad dog” – Der letzte Feind .............................................................................................39
Neven Cveticanin Schmitt's Perception of the State, Society and Democracy ..........................................51
Milorad Belancic Politics as Polemos ..........................................................................................................85
Vladimir Milisavljevic Secularisation, sovereignty and the legitimacy of modern age: ...............................117
Djordjo Agamben State of Exception .............................................................................................................135
Studies
Aleksandar Pavkovic What can a secession offer? ............................................................................145
Miroslav A. Zivkovic Contemporary Theories of Becoming of the State .............................................167
Tradition
Mladen Djordjevic The Yugoslav Nationalists Organization (ORJUNA): History-Ideology-Impact ..................187
Mileva Tomic The Notion of Vojvodina's Autonomy betweenthe Two World Wars .....................................221
Retrospection
Sasa Gajic Nomos as the Decision and Norm Foundation in the Works of Carl Schmitt ......................255
Bogdana Koljevic The State of Emergency as a Rule: An Answer to Carl Schmitt .............................................265
Reviews
Ksenija Radovic Carl Schmitt's Political and Juridical Thought (Neven Cvetičanin, Evropska desnica između mača i zakona) ...........................................275
Ivan Milenkovic The Norm Equals the Form (Slobodan Divjak, Problem identiteta) .......................................................................280
Dobrica Gajic Hitler's Flying Diplomat (Herman Nojbaher, Specijalni zadatak – Balkan) ..........................................................284
Dejan Petrovic The Crushing of National Stereotypes (Dušan Kecmanović, Nacionalni karakter: razm(j)ere zloupotrebe) ...................................269
Marinko M. Vucinic It's Up to Us to Seek Democracy (Slobodan Antonić, Gutanje žaba) ......................................................................................293
Dejan Vuk Stankovic Philosophical Foundations of Modernism (Ernst Kasirer, Filozofija prosvetiteljstva) ......................................................................300
Jovana Papan The Kitsch Nation and the Kitsch Terrorism (Nikola Božilović, Kič kultura) ......................................................................................305
Ivan Jovanovic Globalization without a Mask (Globalizacija. Argumenti protiv (priredili: D`eri Mander, Edvard Goldsmit) ............................309
Contents .................................................................................................................................315
|