Hajka na Beograd

Nedostatak originalnih ideja je sveprisutan problem na našoj političkoj sceni. Potrošene su i obesmišljene odavno sve velike ideje i ideali: demokratija, sloboda, kritičko mišljenje, socijalna pravda, tolerancija, tržišna privreda, konkurencija, vladavina prava.

Naš politički život je veliko groblje ideja i demokratskih inicijativa. Politika je oslobođena svakog principijelnog sadržaja. Njoj jednostavno više nisu potrebni kreativni nosioci ideja i programskih koncepcija, već poslušni pragmatični političari. Zato je i poziv na ustanak protiv beogradskih dahija još jedan dokaz da pojedine stranke sada grčevito nastoje da unesu novu energiju u svoje posustale redove tako što će sve veće socijalno i političko nezadovoljstvo naroda okrenuti protiv Beograda i beogradizacije Srbije. Potrošeni su u proteklim decenijama svi mogući protivnici, sada je na red došlo otvoreno podsticanje jedne nove podele u Srbiji.

Beograd se pojavljuje kao gramzivo oličenje srbijanskog centralizma, iz koga se vrši bezobzirna eksploatacija manjih gradova i provincije. Zar nema kraja procesima razgradnje srpske države, političkim i ideološkim deobama? Na otpor beogradizaciji Srbije pozivaju one političke snage i stranački lideri koji su upravo u Beogradu pokazali najgore ili, bolje reći, pravo lice, podstičući korupciju, divlju gradnju, nepotizam, klijentelizam, nezakonito raspolaganje stambenim i poslovnim fondom. To je ta fatalna obrazina našeg političkog života, ne postoji nikakva odgovornost, već se stranke i njihovi funkcioneri ponašaju kao da upravo oni nisu bili neposredni učesnici u devastiranju našeg društva. Oni ne prepoznaju sebe u razvalinama politike koju su tako prilježno vodili. Naprotiv, oni se uvek iznova nude kao očekivane političke mesije. Važno je samo lansirati podesnu mantru i onda je besomučno kotrljati dok ona proizvodi određeni politički privid, a pri tome donosi i procenat glasova dovoljan da se preživi na političkoj sceni i traži novi partner za sledeću vladajuću koaliciju.

Sadašnja hajka na Beograd i beogradizaciju Srbije samo je jedan jalovi politički manevar koji stvara dodatnu zbrku u našem već dovoljno konfuznom političkom životu. Ne vredi ni što se pojedini isluženi političari pozivaju na neophodnost decentralizacije i evropske standarde jer je njihov legitimitet i kredibilitet odavno izraubovan. Ali oni će učiniti sve kako bi se održali na političkoj mapi, pa čak i posegnuti za dodatnim podelama. Ako se prisetimo početka razbijanja jugoslovenske federalne države, onda ćemo se sigurno vratiti u one dane kada je napad na beogradski centralizam i velikosrpski hegemonizam bio glavni alibi za razaranje savezne države. Dve decenije nakon tih tragičnih događaja u Srbiji su sve glasniji tzv. borci protiv beogradizacije i državnog unitarizma. Kao da se istorija ponavlja, ali ovog puta na našem tlu, kao zlokobna farsa.

U političkoj istoriji Srbije bilo je ozbiljnih pojava pokrajinskog i lokalnog separatizma, sve do toga da je Srbija svođena na svoju užu teritoriju u ime rešavanja nacionalnog (pre svega srpsko-hrvatskog) pitanja u socijalističkoj Jugoslaviji. Srbija je platila previsoku cenu ovog ideološkog projekta, ali još uvek nije uspela da se oslobodi nametnute hipoteke o velikoj Srbiji i nesposobnosti srpskog naroda da živi ravnopravno sa drugim narodima. Srbija se i danas kao nezavisna država i dalje u uticajnim političkim krugovima tretira kao dežurni krivac i faktor regionalne nestabilnosti. Zato i treba naglasiti svu ispraznost pokušaja pojedinih političkih lidera da veštački stvaraju dodatni animozitet prema Beogradu, a samim tim dovedu u pitanje i državno ustrojstvo Srbije.

Niko ne može da ospori neophodnost racionalne decentralizacije, ali ona mora biti temeljno osmišljen projekat, a ne prigodna parola za lokalne izbore, kao što se to danas uveliko događa u ovom tragikomičnom putujućem cirkusu.