Predstoji odsudna bitka za Alepo

U bici koja je u toku u Alepu, obe suparničke strane proigrale su mnoge karte na raspolaganju, kako bi izvojevale pobedu u konfliktu koji je izbio pre pet godina, i koji je prema sirijskoj Opservatoriji za ljudska prava, sa sedištem u Velikoj Britaniji (organizaciji koja je bliska tzv. umerenim pobunjenicima), izazvao smrt 292.000 ljudi – 84.500 civila (uključujući 25.000 žena i dece), 50.000 umerenih pobunjenika i Kurda, i isto toliko bojovnika iz islamističkih grupa (Islamske države, Fronta al-Nusra, salafista i Muslimanske braće).

Najveće gubitke pretrpele su vladine snage i milicije koje ih podržavaju – ukupno 105.000, među kojima 1300 boraca libanskog Hezbolaha. Najmanje 4000 poginulih nije identifikovano. Težak bilans, koji međutim, preko jezovite tipologije žrtava, raščišćava vojište od propagande koja već godinama prikazuje snage režima Bašara Asada kako su angažovane u masovnom pokolju – ako uzmemo kao istinite brojeve koje je iznela Opservatorija, ovaj građanski rat u Siriji bio bi prvi u kojem je više poginulih vojnika (vladinih i pobunjeničkih) nego civila.

Bitka za Alepo, grad u kojem pod opsadom živi barem 250.000 civila (međutim, oko 1.500.000 stanovnika je u zoni koja je obuhvaćena borbama), vodi se srednjovekovnim taktikama. Sve do nekoliko dana ranije, Asadove snage potpomognute Rusima, Irancima i Hezbolahom, uspele su da okruže istočne kvartove koji su još u rukama pobunjenika, koji pripadaju tucetu milicijâ, od onih „umerenih“ Sirijske slobodne armije, do Jaish al-Fatah (bivši al-kaidovci, salafisti, Muslimanska braća). Zaokruživanje je kompletirano od strane vladinih snaga krajem jula, zauzimanjem severnog prilaza gradu (prozvanim Kastelo, po imenu poznatog restorana u toj zoni) i konačnim presecanjem koridora koji je omogućavao pobunjenicima da dobijaju pomoć iz Turske.

Opsadu je ipak prekinula proteklih dana Jaish al-Fatah (vojska Osvajanja) koja je neočekivano napala jug grada – ovde je front vladinih snaga najtanji – jedva su tri kilometra odvajala pobunjeničke linije u Alepu od onih spoljašnjih. Međutim, delili su ih i izuzetno utvrđeni položaji u Vazduhoplovnoj akademiji, koju su Asadove trupe pretvorile u izolovanu tvrđavu, odakle je artiljerija gađala neprijatelja u svakom pravcu. Brz i dobro planiran simultan napad sa autobombama i tunelom koji je iskopan u tajnosti, ispod pozicija vladinih snaga, a potom napunjen eksplozivom, omogućio je da se podrije odbrana akademije, za koju su pobunjenici rekli da je osvojena, što je Damask demantovao, priznajući, međutim, priliv pojačanja kako bi povratio izgubljene položaje.

Takođe, upućivanje ogromne količine prehrambenih artikala i drugih potrebnih stvari, u kvartove koji su u rukama vladinih snaga, ukazuje na konkretan rizik da se oni koji su opsednuti pretvore u one koji opsedaju. Na vojnom planu, kontraofanziva koju sprovode Asadove snage i saveznici, usmerena je na ponovno osvajanje Vazduhoplovne akademije, i ponovno zatvaranje džepa na jugu grada, uz oslanjanje na avijaciju i artiljeriju (čini se da je takođe i ruska angažovana), kako bi se potisnuli pobunjenici. Savez pobunjeničkih grupa Jaish al-Fatah, najavio je započinjanje nove faze kontraofanzive u Alepu, kako bi se osvojio ceo napaćeni sirijski grad, nakon što je objavljeno da je razbijena opsada istočnih kvartova.

Savez Jaish al-Fatah, obuhvata takođe i borce Jabhat Fatah al-Sham (Front za osvajanje Levanta) – novo ime džihadista Fronta Al-Nusra, posle najave odlaska grupe iz mreže Al-Kaide. U saopštenju, Jaish al-Fath najavljuje da će ,,udvostručiti broj boraca za ovu bitku. Najavljujemo početak nove faze za oslobađanje čitavog Alepa“– kaže se u saopštenju koje je emitovano preko Al DŽazire. „Nećemo se zaustaviti dokle god ne podignemo našu zastavu osvajanja nad tvrđavom Alepo“. Poslednjih sati, rekonstruiše ova televizija, jedan konvoj pobunjenika je ušao u oblasti Alepa koje su pod kontrolom opozicije, preko novog koridora, donoseći pomoć i hranu za oko 300.000 ljudi koji su uklješteni u toj zoni.

Al DŽazira pak podvlači, kako su obnovljene borbe i vazdušni napadi sirijskih snaga i Rusa u oblasti Ramuseh sprečili civile da se kreću. U međuvremenu, sirijska Opservatorija za ljudska prava izveštava kako su „snage sirijskog režima uspele u poslednja 24 časa da uvedu desetine kamiona sa hranom i gorivom u zapadne kvartove Alepa“, pod njihovom kontrolom. Ruski predstavnik pri sedištu UN-a u Ženevi, Aleksej Borodavkin, izjavio je kako „eksperti Rusije i SAD razgovaraju o prekidu borbi u Alepu  i uspostavljanju humanitarnog primirja u trajanju od 48 sati“.

Na vojištu, međutim, obe suprotstavljene strane pojačavaju svoje redove, imajući u vidu odlučujuću bitku. Ako pobunjenici, podržani od Turaka, Amerikanaca i Arapa preuzmu kontrolu na čitavim gradom, mogli bi da prinude režim da pregovara o sporazumu koji bi u slučaju uspeha mogao da dovede do podele Sirije, a čiji bi neuspeh doveo do produženog konflikta. Ako bi naprotiv Damask pobedio, pobunjeničke snage bile bi izbrisane sa bojnog polja, što bi omogućilo vladinim snagama i Rusima  (čije je prisustvo u Siriji izgleda predodređeno da postane trajno) da izravnaju račune sa Islamskom državom u Raki, i duž granice sa Irakom, preuzimajući ponovo kontrolu nad čitavom zemljom.

(Preveo sa italijanskog: Nebojša Vuković)